बालमन फुलवताना…

8 posts

जे दिसते ते असेच का!

जे दिसते ते असेच का? हे उलगडण्याला शिका! प्रत्येक गोष्ट का घडते? प्रत्येक गोष्टी मागचे कारणं समजून घ्यायचा प्रयत्न तो लहानपणापासून करत असे. त्याचा हा खूप चांगला गुण होता. या प्रश्नांच्या उत्तरातून तो बहुतेक इतिहास घडवणार होता. त्यांची प्रश्न जर त्याने स्वतः, इतरांनी टाळली असती तर! त्याच्या मनातील शंका तशाच […]

खेळ मांडायचा का !…..

शाळा सुटली की घरी येताना मैत्रिणींचा बेत ठरत असतो. आज काय खेळायचे! भातुकली, लपंडाव, लगोरी, कंचे, गोल गोल राणी, झिम्मा फुगडी, आंधळी कोशिंबीर, लोखंडपाणी, डोंगराला आग लागली, तळ्यात-मळ्यात, संत्रलिंबू, विषामृत, रंग रंग कोणता रंग, आट्यापाट्या, सुरपारंबी, विटी-दांडू, काचकुऱ्या पकडा-पकडी…. या सारख्या अनेक खेळांची नावे पटापट सांगितली जायची. शेवटी घर येईपर्यंत […]

अर्थपूर्ण खेळ….भाग 3

शाळेत प्रवेश घेण्यापूर्वीचा हा वेळ मुले क्रियाशील होण्यासाठी, नवनवीन कौशल्य आत्मसात करण्यासाठी  खूप उपयोगी असतो. पण बहुधा हा वेळ पालक शालेय विषयाच्या तयारीत घालवतात उदा. चौदाखडी वाचन, लेखनाचा सराव खरेतर शिकवण्यासाठी घाई झालेली असते. परंतू हाताच्या बोटांचे स्नायू सक्षम झाल्याशिवाय हे करणे योग्य नसते. ऐकणे, कान तयार झाल्याशिवाय बोलणे आणि […]

अर्थपूर्ण खेळ…. भाग२

         निसर्गतः आपोआप बालकांकडून घडणारे खेळ, खेळल्या जाणाऱ्या क्रिया, कृती त्यांना बंधन घालतो. साचेबद्ध, नियंत्रित दिशा देतो त्यामुळे मुले गोंधळून जातात किंवा नेमके स्वतःला काय पाहिजे हेच समजत नाही पण जे समोर आहे ते नको असते….तेच तेच पर्याय कंटाळवाणे वाटतात. यापैकी काही उदाहरणे म्हणजे मुलगा असला की […]

अर्थपूर्ण खेळ…. भाग १

काल संचिताची भेट झाली, झोपाळा खेळतांना नाक आणि तोंडाला भरपूर लागले होते. आईकडे खेळायला जाण्याचा हट्ट करून लगेच खेळायला गेली…. शस्त्रक्रिया झाल्यामुळे महिनाभर दवाखान्यात असलेला रोहन  हातावरच्या प्लास्टरवर देखील गाडी चालवायचा…गंमत म्हणजे अर्जुनला  स्वतःचे दिनक्रमाचे वेळापत्रक तयार कर असे सांगितले तेव्हा सगळ्यात जास्त वेळ  खेळासाठी लिहिला आणि सांगितला….. त्यामध्ये बदल […]

कथा गोष्टींची….

“वेद,पुराणगोष्टी, कथा कशासाठी! ब्रम्ह, तत्व, आत्म, गूढ सांगण्यासाठी. आकलन आवाक्यात आणण्याचे, जटील सुलभ करण्याचे कथा तंत्र जाणले ऋषीमुनींनी हाच सक्षम मंत्र. पुढे अखंड जपला थोरामोठ्यांनी भक्ती, वाणी आणि संस्कारांनी सध्या मात्र गोष्ट चिंतन,मननाची, थोडा बदल करण्याची……. गोष्टीत सामर्थ्य कशाचे! संस्कार रंजकपणे करण्याचे. बालपणीचा काळ सुखाचा आजीची भाजी,चिऊ-काऊ जेवायला, रात्री चांदोमामा,विक्रमवेताळ […]

संवाद….

बालविकसनामध्ये विविध प्रकारच्या विकासाबद्दल आपण शाळेत शिक्षक या भुमिकेतून विचार करतो. परंतू या भुमिकेला आपली एक व्यक्ती म्हणून आपल्या व्यक्तिमत्त्वाची भुमिका नकळतपणे जोडल्या जातेच. म्हणून मुलांना समजून घेणाऱ्या कृती या तटस्थपणे, नियोजित करून अनुभव बनवता आल्या पाहिजेत. या कृतींचा आधार आणि मार्ग मानसिक विकासातुन जात असतो. यासाठी मानसिकतेला परिणाम करणारी […]

श्यामची आई….

श्यामची आई’ वाचली, समजून घेतली की किती सहज दैनंदिन काम, दिनचर्या, संसारात आलेल्या अडचणीतून, परिस्थितीतून श्यामला घडवत होती हे लक्षात येतं. ‘आईचा शाम ते श्यामची आई’ प्रवासच सांगतो की ही आंतरक्रिया किती परस्परपूरक होती. यासाठी आईच्या, यशोदेच्या नजरेतून श्याम पाहिला पाहिजे. थोर व्यक्तिमत्वसुद्धा सुरुवातीला अजाण बालक असते. त्यांचे हे बालपण […]